José “Pepe” Mujica – Presidente de Uruguay

Ακούστε την εξαιρετική ομιλία του στο Ρίο ντε Τζανέιρο…

***

José Mujica, Πρόεδρος της Ουρουγουάης – χωρίς παλάτι, χωρίς πομπές, χωρίς πολυτέλειες

Αν κάποιος θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση σε μια εποχή λιτότητας , αυτός θα ήταν ο José Mujica , πρόεδρος της Ουρουγουάης, ο οποίος αρνήθηκε τις ανέσεις της θέσης του, προτιμώντας να συνεχίσει να ζει στην αγροικία του, δωρίζοντας μάλιστα το μεγαλύτερο μέρος του μισθού του σε κοινωνικά έργα, ενώ πετάει σε οικονομική θέση και οδηγεί ένα παλιό Volkswagen Beetle.

Αλλά ο παλαίμαχος αντάρτης είναι προφανώς δυσαρεστημένος από εκείνους που τον αποκαλούν τον «φτωχότερο πρόεδρο του κόσμου» , και όσο και αν ήθελε και από άλλους ανθρώπους να υιοθετήσουν πιο ήπιους τόνους ζωής , ο 78χρονος έχει αρκετά μεγάλη θητεία στην πολιτική για να αναγνωρίσει την ανοησία του να ισχυρίζεται ότι αποτελεί πρότυπο για οποιονδήποτε.

«Αν ζητούσα από τους ανθρώπους να ζουν όπως εγώ, θα με σκότωναν», δηλώνει σε συνέντευξή του. Ο πρόεδρος είναι πρώην μέλος της αντάρτικης ομάδας Tupamaros, που ήταν πασίγνωστη στις αρχές του 1970 για ληστείες τραπεζών, απαγωγές και διανομή κλεμμένων τροφίμων και χρημάτων στους φτωχούς. Πυροβολήθηκε από την αστυνομία 7 φορές και πέρασε 14 χρόνια σε στρατιωτική φυλακή, τον περισσότερο καιρό κλεισμένος σε ένα μπουντρούμι.

Από τότε που έγινε ηγέτης της Ουρουγουάης το 2010 ωστόσο, ο ίδιος έχει κερδίσει επαίνους απ’ όλο τον κόσμο για τον τρόπο ζωής του, την επικριτική του στάση απέναντι στον υπερ-καταναλωτισμό, την προοδευτική πολιτική για τον γάμο ατόμων του ιδίου φύλου, την άμβλωση και την νομιμοποίηση της κάνναβης, που έχουν τοποθετήσει την Ουρουγουάη ως την κοινωνικά πιο ελεύθερη χώρα της Λατινικής Αμερικής.

Αλλά ο άνθρωπος που συνηθέστερα αποκαλείται Pepe λέει ότι εκείνοι που τον θεωρούν φτωχό, αδυνατούν να καταλάβουν την έννοια του πλούτου. «Δεν είμαι ο φτωχότερος πρόεδρος. Ο φτωχότερος είναι εκείνος που χρειάζεται πολλά για να ζήσει» τονίζει. « Ο τρόπος ζωής μου είναι συνέπεια των τραυμάτων μου. Είμαι ο γιος της δικής μου ιστορίας. Υπήρχαν χρόνια που ήμουν πανευτυχής με το να έχω απλά ένα στρώμα».

Μοιράζεται το σπίτι με την γυναίκα του Lucía Topolansky , ηγετικό μέλος του Κογκρέσου που έχει επίσης υπηρετήσει ως αναπληρώτρια πρόεδρος.

Αν πλησιάσει κανείς το σπίτι του «πρώτου ζεύγους» της χώρας, η μόνη φύλαξη είναι δύο φύλακες και η Manuela, το σκυλί του Mujica με τα τρία πόδια.

Είναι περήφανος για την πατρίδα του, μια από τις ασφαλέστερες και λιγότερο διεφθαρμένες χώρες, και περιγράφει την Ουρουγουάη ως ένα «νησί για τους μετανάστες σε έναν κόσμο τρελών ανθρώπων».

Η χώρα έχει μια περήφανη ιστορία για τις κοινωνικές της παραδόσεις. Η κυβέρνηση καθορίζει τις τιμές στα βασικά αγαθά και προσφέρει δωρεάν υπολογιστές και εκπαίδευση σε κάθε παιδί.

Οι βιομηχανίες της ενέργειας και των τηλεπικοινωνιών έχουν εθνικοποιηθεί. Σύμφωνα με τον προκάτοχό του, η Ουρουγουάη οδήγησε τον κόσμο στις κινήσεις περιορισμού της κατανάλωσης καπνού. Νωρίτερα αυτή την εβδομάδα πέρασε τον νόμο για την νομιμοποίηση της κάνναβης , ο οποίος δίνει στο κράτος έναν μεγάλο ρόλο στην παραγωγή του φυτού και την διακίνησή του ως προϊόν και φάρμακο.

Τέτοιες πολιτικές στο σύνολό τους έχουν καθιερώσει την χώρα ως μια απο τις προοδευτικότερες της Λατινικής Αμερικής, αλλά ο Mujica είναι σχεδόν τόσο διστακτικός στο να δεχτεί αυτόν τον χαρακτηρισμό όσο και στο να συμφωνήσει και στον χαρακτηρισμό του ως ο «φτωχότερος πρόεδρος».

«Η χώρα μου δεν είναι ιδιαίτερα προοδευτική. Τα μέτρα αυτά είναι λογικά», δηλώνει. « Με την κάνναβη δεν πρόκειται να γίνει πολύ περισσότερο απελευθερωμένη. Θέλουμε απλά να απομακρύνουμε τους καταναλωτές του προϊόντος από λαθρεμπόρους. Αλλά επίσης θα περιορίσουμε το ποσό που καπνίζουν αν ξεφύγουν πέραν των λογικών ορίων της κατανάλωσης. Είναι όπως το αλκοόλ. Αν πίνεις ένα μπουκάλι Ουίσκι την μέρα τότε πρέπει να σε μεταχειρίζονται σαν ένα εξαρτημένο άτομο».

Οι προοπτικές βελτίωσης της κοινωνίας της χώρας είναι περιορισμένες πιστεύει, λόγω των δυνάμεων του παγκόσμιου κεφαλαίου.

«Έχω απλά αγανακτήσει από τον τρόπο που λειτουργούν τα πράγματα. Βρισκόμαστε σε μια εποχή που δεν μπορούμε να ζήσουμε χωρίς να έχουμε αποδεχθεί την λογική των αγορών. Οι σύγχρονες πολιτικές απλά αναλώνονται σε ένα βραχυπρόθεσμο προγραμματισμό. Έχουμε εγκαταλείψει την θρησκεία και την φιλοσοφία…. αυτό που μας έχει απομείνει είναι ο αυτοματισμός του να κάνουμε ότι μας προτάσσουν οι αγορές», δηλώνει.

«Ο κόσμος πάντα θα χρειάζεται την επανάσταση. Αυτό δεν σημαίνει ότι επανάσταση γίνεται μόνο με όπλα και πυροβολισμούς, αλλά με το να αλλάζει κανείς κυρίως τον τρόπο που σκέφτεται. Ο κομφουκιανισμός και ο χριστιανισμός ήταν και οι δύο επαναστατικές θρησκείες». Πηγή