H est le bonheur poursuite de l'homme selon la quasi-totalité pensée antique. Note indicatif examiné par le Pré, Démocrite:“Les travaux de l'âme-être, qua l'voskimasin intime ni les SIRH; démons âme de oikitirion” à savoir “Le bonheur est un travail, acquisition de l'âme de l'homme, bonheur ne réside pas dans le troupeau, pas acheté d'or. L'âme est la demeure du bonheur”. Και είναι προφανές ότι η επιδίωξη ευδαιμονίας και η επιλογή δρόμου αναζήτησης αποτελεί κύριο κεφάλαιο της Φιλοσοφίας Ζωής των ανθρώπων και συνοδεύεται από τις αντιλήψεις για τη ζωή και την κοινωνία του Ανθρώπου, από την επιλογή τρόπου ζωής και συμπεριφοράς προς το συνάνθρωπο και από την αποδοχή σκοπών ζωής και κανόνων δράσης, ώστε να επιτυγχάνεται και ευδαιμονία.
Γνωρίζουμε ότι πρώτος ο Αριστοτέλης προσπάθησε συστηματικά να αναλύσει το πώς ορίζεται η ευδαιμονία και πώς επιδιώκεται με την ανθρώπινη δραστηριότητα. Στην προσπάθεια αυτή αφιέρωσε τρία συγγράμματα: Ηθικά Νικομάχεια, Ηθικά Ευδήμεια, Μεγάλα Ηθικά .
Σύνδεση της ευδαιμονίας με όλες τις πνευματικές δραστηριότητες του ανθρώπου διακρίνουμε πρώτη φορά στο πολυσχιδές έργο του Δημόκριτου . Αλλά ο Αριστοτέλης επιχείρησε συστηματικά να συνδέσει την ευδαιμονία του ανθρώπου με την ηθική αντίληψη και δράση του γράφοντας τα τρία έργα που προσημειώσαμε. Και διατύπωσε σχετικό ορισμό στο τέλος του πρώτου βιβλίου των Ηθικών Νικομαχείων γράφοντας: “La béatitude est un état mental agréable qui découle de l’activité de l’âme, tant que cette activité est compatible avec la vertu parfaite”.
Ο ίδιος ο Αριστοτέλης, θαυμαστής του Σωκράτη, έγραψε για τη συνήθειά του να οδηγεί τους συνομιλητές του στον ορισμό των εννοιών: “Donc, la vertu de six est facultative, εν μεσότητι ούσα τη προς ημάς, certains en raison de” – “Είναι λοιπόν η αρετή η παγιωμένη διάθεση ή ο σταθερός προσανατολισμός του νου, που αποφασίζει ελεύθερα τις επιλογές των πράξεων και των αισθημάτων μας” ουσιαστικά συνίσταται στην αναζήτηση του μέσου δρόμου δράσης σε σχέση με μας, όπως δηλαδή μπορεί να αποφασίσει ο συνετός άνθρωπος.
• “La moralité est entourée de moralité , et le nom” – “La perception morale de l’homme est formée par l’habitude, d’où le mot est dérivé” “Aucune des vertus morales de la nature n’est touchée (αλλά εξ έθους περιγίγνεται)” – “nous n’avons aucune vertu morale innée, δοσμένη από τη φύση, αλλά διαμορφώνεται στον άνθρωπο με τη συνήθεια, en répétant un tel comportement”
• “Les législateurs des citoyens qui sont des toxicomanes qui sont redevables au bien” – Οι νομοθέτες προσπαθούν να κάνουν τους πολίτες αγαθούς με τη συνήθεια, Accoutumance.
• “La vertu de l’homme est si l’homme bon à six contre un devient un homme bon” – Αρετή του ανθρώπου μπορεί να είναι η επαναλαμβανόμενη καλή συνήθεια με την οποία ο άνθρωπος γίνεται αγαθός, vertueux.
• “Le point de la poésie de la poésie des louanges du plaisir ou du chagrin des œuvres” – Le critère des habitudes répétées doit être considéré comme la joie ou le chagrin qui résulte de nos actions.
• “Des mêmes actions, les mêmes actions sont effectuées” – Οι έξεις, les habitudes enracinées sont formées par la répétition d’actions similaires.
• “La vertu de tout art est plus chère et incommensurable…του μέσου αν είη στοχαστική. Λέγω δε την ηθικήν, il s’agit de passions et d’actes” – “La vertu est plus précise et plus bienveillante que n’importe quel art... peut aussi être contemplative du médium.. Και εννοώ την ηθική, car elle remonte aux passions des hommes et à leurs actes respectifs”
• “La vertu des passions et des actes est louée et accomplie par la vertu.. Μεσότης, άρα, la vertu contemplative étant du médium” – “La vertu fait référence aux passions des gens et à leurs actions où la voie du milieu est louée et le succès est jugé, κατόρθωμα. Αυτά είναι τα δυο γνωρίσματα της αρετής. La vertu est donc un cours moyen et c’est pourquoi elle réfléchit fermement à l’endroit où se trouve la voie médiane ou moyenne.”.
• “Les moyens pour nous, μήτε πλεονάζει μητε ελλείπει, τούτο δε ουχ εν ουδέ ταυτόν πάσιν, πας δε επιστήμων την υπερβολήν και την έλλειψιν φεύγει, et les moyens demandés et ce qui précède est levé” – Le médium (η μέση οδός) νοείται σε σχέση με μας που το επιλέγουμε κα νοείται ως κατάσταση όπου δεν πλεονάζει κάτι ούτε υπολείπεται. Αυτό το μέσον δεν είναι ούτε ένα ούτε το ίδιο για όλους….και κάθε συνετός αποφεύγει την υπερβολή και την έλλειψη, αναζητεί το μέσο δρόμο και αυτόν επιλέγει.
• “Austin, άρα, η αρετή έξις προαιρετική εν μεσότητι ουσα τη προς ημάς, ωρισμένη λόγω και ω αν ο φρόνιμος ορίσειεν, ειδώς προαιρούμενος, bien sûr et sans mouvement” – Είναι λοιπόν η αρετή η παγιωμένη διάθεση ή ο σταθερός προσανατολισμός του νου, που αποφασίζει ελεύθερα τις επιλογές των πράξεων και των αισθημάτων μας, ουσιαστικά συνίσταται στην αναζήτηση του μέσου δρόμου δράσης σε σχέση με μας, όπως δηλαδή μπορεί να αποφασίσει ο συνετός άνθρωπος και ο φρόνιμος συνειδητά επιλέγει τη μέση οδό και σ’ αυτήν πορεύεται με σταθερότητα και δίχως παρεκκλίσεις..
• Αλλά, για να γίνει αρετή από προαίρεση πράξη, είναι ανάγκη ο άνθρωπος να μάθει κάποιο τρόπο πράξης. Ο Αριστοτέλης προσθέτει σχετικά: “Voyons en apprenant ce que ces poèmes sont des manthanomen” – Αυτά λοιπόν που οφείλουμε να πράττουμε αφού τα μάθουμε, αυτά τα μαθαίνουμε πράττοντες (με διαρκή άσκηση σ’ αυτά).
• Και επειδή η μάθηση είναι θέμα παιδείας, θυμάται ο Αριστοτέλης ένα σχετικό ορισμό από τη μαθητεία του στον Πλάτωνα. Γράφει λοιπόν: “À propos du plaisir et du chagrin est la vertu morale... Parce qu’on l’a vu à nouveau. , ως ο Πλάτων φησίν, qu’ils se réjouissent et soient tristes de voir cette bonne éducation.” – Η ηθική αρετή των ανθρώπων αναφέρεται στις χαρές και στις πίκρες που νιώθουν από τη δράση τους…Γι’ αυτό είναι ανάγκη να έχει κανείς οδηγηθεί σε άσκηση αρετής από τα νιάτα του, όπως έχει γράψει ο Πλάτων, ώστε να χαίρεται ή να λυπάται με δραστηριότητα που προκαλεί χαρά ή λύπη. Et c’est le sens d’une éducation appropriée.
Τι σημαίνουν οι όροι: αγαθός, λόγος, φρόνιμος, Quoi προαίρεσις et qui le πλατωνικός ορισμός παιδείας;
Στα Πολιτικά Aristote sur l’éducation mentionne: “Trois facteurs contribuent à rendre les gens bons et grands. Και είναι αυτοί οι παράγοντες: η φυσική προδιάθεση, les dépendances et la capacité logique de l’homme” Analysant les objectifs, il caractérise la caractérisation principale de la culture de la parole, με τούτο το σκεπτικό: «δια τον λόγον οι άνθρωποι δύνανται πράττειν και εναντία τοις εθισμοίς και τη φύσει, εάν πεισθώσιν άλλως έχειν βέλτιον» = γιατί με τη λογική ικανότητά τους οι άνθρωποι κατορθώνουν να πράττουν έργα αντίθετα προς τους εθισμούς και τις φυσικές ορμές τους, αν πειστούν ότι κάποια άλλη πορεία είναι πιο σωστή.
Στο τρίτο βιβλίο των Ηθικών Νικομαχείων διευκρινίζει: “esti gar (αρετή) ου μόνον η κατά τον ορθόν λόγον αλλ’ η μετά του ορθού λόγου έξις αρετή (εστί)». « Et la sagesse est un mot correct à propos de ces choses.” – “La vertu n’est pas seulement les six (σταθερή συνήθεια) που διαμορφώθηκε με τον ορθό λόγο, αλλά είναι αρετή η σταθερή έξη που συμπορεύεται μόνιμα με τον ορθό λόγο. Και ορθός λόγος για τέτοια θέματα (ηθικής τάξης ) est la prudence”.
À propos du concept de sagesse que Démocrite a écrit: «Τριτογένεια η Αθηνά φρόνησις νομίζεται. Γίγνεται δε εκ του φρονείν τρία ταύτα: βουλεύεσθαι καλώς (ευ λογίζεσθαι), λέγειν αναμαρτήτως (ευ λέγειν) και πράττειν α δει» à savoir “Le tertiaire s’appelle Athéna et est considéré comme l’incarnation de la sagesse. Η δε φρόνηση εκφράζεται με τρεις δυνατότητες: να σκεπτόμαστε σωστά, να διατυπώνουμε τη σκέψη μας άψογα, να πράττουμε αυτά που κρίνονται από τους άλλους σωστά, si bénéfique”.
Στο τρίτο βιβλίο των Ηθικών Νικομαχείων αναφέρει:
“La volonté de la fin est probablement le cas, η δε προαίρεσις των προς το τέλος, et l’intention de le faire est” – Η βούλησή μας εκφράζει μάλλον έναν τελικό σκοπό, ενώ η προαίρεσή μας επιλέγει τα μέσα που θεωρούμε χρήσιμα για την επίτευξη του σκοπού και μάλλον η προαίρεσή μας βασίζεται σε ό,τι μπορούμε εμείς να πραγματοποιήσουμε, ό,τι κρίνουμε ότι είναι μέσα στα όριά μας. Επίσης, “La prémonition avec la raison et l’intellect, signifie le nom comme étant celui d’autres représentants élus.” – Η προαίρεσή μας συνοδεύεται από λογική και περίσκεψη, όπως φαίνεται να υποδηλώνει και ο όρος που χρησιμοποιούμε: αιρετό ονομάζουμε κάτι που το προτιμάμε συγκρίνοντας το με κάτι άλλο, άρα ύστερα από ενέργεια λογική και σκέψη.
Παρατηρούμε ότι ο Αριστοτέλης ήδη έχει αγγίξει το κυριότερο ζήτημα της ανθρώπινης ύπαρξης και δράσης, αυτό της Ελευθερίας της Συνείδησης του Ανθρώπου και της συνακόλουθης ευθύνης του. Τέτοιο ζήτημα δεν είχε ακόμη διατυπωθεί διακριτά από τους φιλοσόφους. Με σαφήνεια το έθεσαν, μια γενιά αργότερα από τον Αριστοτέλη, οι Στωικοί , et il est probable que avait touché plus tôt que Démocrite le problème .